Miłość niebiańska i miłość ziemska Giovanniego Baglionego – cnota w walce z grzechem

To były piękne czasy, gdy o sztuce można było rozprawiać bez końca. Ekscytować się kompozycją obrazu, kolorystyką, ale przede wszystkim jego tajemniczym, wieloznacznym przesłaniem. Obraz stawał się obiektem dociekań, intelektualnych sporów i prawdziwym stymulatorem przyjemności duchowych. Zauważali to mecenasi i kolekcjonerzy sztuki początku seicenta – epoki wzmożonego zainteresowania dziełami przeznaczonymi do prywatnej kontemplacji. A mieli w czym wybierać, gdyż Rzym stał się wówczas skupiskiem tysięcy artystów napływających do miasta z różnych części Europy...

Święta Cecylia grająca na lutni Artemisii Gentileschi – autoportret w świętym przebraniu

Młoda kobieta w pięknej sukni gra na lutni, spoglądając w górę, jakby tam szukała natchnienia. Mogłaby być jedną z dwórek na książęcych salonach, umilającą czas domownikom i gościom, i gdyby nie tytuł, zapewne nie domyślilibyśmy się, że mamy przed sobą świętą. Obraz namalowany został przez Artemisię Gentileschi, „jedyną kobietę we Włoszech, która kiedykolwiek wiedziała, czym jest malarstwo, kolor, impast i tym podobne rzeczy”. Tak stwierdził znakomity badacz sztuki barokowej Roberto Longhi w swoim eseju z 1916 roku, w którym malarka po trzech wiekach cał...

Gerrit (Gerard) van Honthorst (1590–1656) – wstrzemięźliwy malarz nokturnowy

Przełom XVI i XVII wieku to w Niderlandach okres niepokojów społecznych i walk religijnych. W Utrechcie, rządzonym przez protestancką, acz liberalną elitę, artysta należał do mniejszości katolickiej. Fachu uczył się u sławnego w mieście Abrahama Bloemaerta. Spośród czterdziestu ośmiu działających w tym czasie w Utrechcie malarzy, aż dwudziestu pięciu wyjechało do Włoch. Uczynił to także van Honthorst. W przeciągu kilku lat zyskał intratne zlecenia na wielkoformatowe dzieła przeznaczone do kościołów i podbił serca prywatnych kolekcjonerów. Jego szybka kariera była za...