Carlo Maratti (1625–1713) – znakomity portrecista i ojciec równie znakomitej córki

Carlo Maratti, popiersie artysty na pomniku nagrobnym, bazylika Santa Maria degli Angeli

Carlo Maratti, popiersie artysty na pomniku nagrobnym, bazylika Santa Maria degli Angeli

Był jednym z najbardziej uznanych malarzy swojej epoki, a po śmierci Gian Lorenza Berniniego i Pietra da Cortony stał się pierwszą gwiazdą na artystycznym firmamencie rzymskiej sztuki. Pracował również jako konserwator i to jego dziełem była restauracja fresków Rafaela w willi Farnesina i Stanz w pałacu Apostolskim. Owocem jego życia była również Faustyna – jedna z najbardziej interesujących kobiet przełomu XVII i XVIII wieku w Rzymie.

Carlo Maratti, popiersie artysty na pomniku nagrobnym, bazylika Santa Maria degli Angeli
Carlo Maratti, Faustyna, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Corsini, zdj. Wikipedia
Carlo Maratti, Adoracja pasterzy, kościół San Giuseppe dei Falegnami
Carlo Maratti, Niepokalane Poczęcie NMP, kościół Sant'Isidoro
Carlo Maratti, Św. Augustyn, kościół Santa Maria dei Sette Dolori
Carlo Maratti, Clementia, Palazzo Altieri, freski stropu, zdj. Wikipedia web gallery of art
Carlo Maratti, Madonna ze śś. Karolem Boromeuszem i Ignacym Loyolą, kościół Santa Maria della Vallicella
Carlo Maratti, projekt nagrobka papieża Innocentego XI, bazylika San Pietro in Vaticano
Carlo Maratti, Madonna ze św. Janem Ewangelistą, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Corsini
Carlo Maratti, Maria Immacolata, bazylika Santa Maria del Popolo
Carlo Maratti, Portret papieża Klemensa IX, Pinacoteca Vaticana - Musei Vaticani
Carlo Maratti, Św. Piotr przedstawiający Marii świętych, bazylika Santa Maria sopra Minerva, kaplica Wszystkich Świętych
Carlo Maratti,  Francesca Gommi Maratti (druga żona artysty), zdj. Wikipedia
Carlo Maratti, Śmierć św. Franciszka Ksawerego,  kościół Il Gesù
Carlo Maratti, Adoracja  Trzech Króli, bazylika San Marco
Carlo Maratti, Portret Marii Mancini Mazarino, Galleria Colonna, fragment
Carlo Maratti, Gloria św. Józefa, kościół Sant'Isidoro a Capo le Case
Carlo Maratti, Św. Jan Chrzciciel, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini
Carlo Maratti, Judyta, Musei Capitolini
Carlo Maratti,  Adoracja Dziewicy przez śś. Ambrożego i Karola Boromeusza, bazylika San Carlo al Corso
Carlo Maratti, Madonna z Dzieciątkiem, Palazzo Quirinale
Carlo Maratti, Portret Marii Maddaleny Rospigliosi, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini
Carlo Maratti, Św. Bernard nakłania  antypapieża Wiktora IV do  podporządkowania się papieżowi Innocentemu II, bazylika Santa Croce in Gerusalemme
Pomnik nagrobny Carla Marattiego, bazylika Santa Maria degli Angeli
Carlo Maratti, Święty Paweł, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini

Był jednym z najbardziej uznanych malarzy swojej epoki, a po śmierci Gian Lorenza Berniniego i Pietra da Cortony stał się pierwszą gwiazdą na artystycznym firmamencie rzymskiej sztuki. Pracował również jako konserwator i to jego dziełem była restauracja fresków Rafaela w willi Farnesina i Stanz w pałacu Apostolskim. Owocem jego życia była również Faustyna – jedna z najbardziej interesujących kobiet przełomu XVII i XVIII wieku w Rzymie.

Do Wiecznego Miasta Maratti przybył prawdopodobnie w 1636 roku i od razu znalazł się w prestiżowej pracowni Andrei Sacchiego, z którą był związany aż do śmierci mistrza w 1661 roku. Jako jego uczeń należał do kręgu przedstawicieli barokowego klasycyzmu, co zaowocowało w jego malarstwie powrotem do stylu Rafaela i Annibale Caracciego oraz zdecydowanym odcięciem się od wciąż popularnego stylu caravaggionistów. Obrazem który zainteresował nim rzymskich znawców sztuki, była Adoracja pasterzy, dzieło namalowane przez niespełna dwudziestopięciolatka. Od tej pory stał się jednym z najbardziej popularnych artystów nad Tybrem. Jego gwiazda rozbłysła w szczególny sposób w czasie pontyfikatu Aleksandra VII.
      Carlo Maratti, Św. Jan Chrzciciel, Galleria
      Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini

Obrazy stworzone w późniejszym okresie, po 1650 roku, charakteryzuje mistrzowskie operowanie światłem i widoczna tendencja do idealizacji. Ze względu na często malowane wizerunki Marii z Dzieciątkiem, ale również wybitny kunszt w kreacji tego motywu Maratti nazywany był „Karolkiem od Madonn”. Był też nauczycielem młodego pokolenia artystów kształcących się w rzymskiej Accademie di San Luca, której principe został w 1700 roku. Sławę przyniosły mu nie tylko obrazy religijne, ale przede wszystkim portrety – można śmiało powiedzieć, że był mistrzem tego gatunku, o czym świadczą wizerunki jego najbliższych: drugiej żony – Franceski, córki Faustyny, ale przede wszystkim papieża Klemensa IX. Ten ostatni z powodzeniem może konkurować z powstałym prawie 20 lat wcześniej znakomitym portretem Innocentego X, pędzla Diego Velazqueza (Portret papieża Innocentego X).
Jeszcze w XVIII wieku malarz był wychwalany za kunszt swojej sztuki, ale już w następnym stuleciu spotkała się ona druzgoczącą krytyką. Dlaczego? Jedną z przyczyn była zła jakość wielu jego obrazów, będąca skutkiem zbyt wielkiej popularności artysty. Aby sprostać zamówieniom, którymi był po prostu zasypywany, zatrudnił grono pomocników, kończących jedynie jego szkice. Dlatego poziom dzieł wychodzących z jego pracowni był bardzo różny, a niejednokrotnie po prostu słaby. Przez ostatnie dziesięć lat swojego życia, z powodu problemów ze wzrokiem, sam nie malował, nadal jednak utrzymywał warsztat. Dopiero w XX wieku wiele jego płócien powróciło powoli do łask, stanowiąc nieodłączne ogniwo sztuki rzymskiej przełomu XVII i XVIII wieku.

W 1679 roku przyszła na świat, z nieprawego łoża, córka Marattiego, Faustyna. Chociaż dopiero prawie dwadzieścia lat po jej urodzeniu artysta oficjalnie uznał ją za swą prawowitą córkę, wcześniej zapewnił jej staranne, humanistyczne wykształcenie. Po śmierci pierwszej żony malarz ożenił się z matką Faustyny, Francescą Gommi. Ich córka była kobietą o nieprzeciętnej urodzie, której wizerunek znalazł się na wielu płótnach Marattiego. Ale oprócz tego była znaczącą poetką, choć jej wykształcenie obejmowało również malarstwo, grę na klawesynie i naukę hiszpańskiego. Gdy Faustyna wyszła za mąż za poetę Giambattistę Felice Zappiego, stworzyli razem liczący się w Rzymie literacki i muzyczny salon.
Malarz zmarł w podeszłym wieku i został pochowany w kościele Santa maria degli Angeli, gdzie znajduje się piękny nagrobek z jego podobizną.
Niektóre prace artysty w Rzymie:
  •       fresk Konstantyn niszczący posągi pogańskich bóstw w baptysterium San Giovanni in Laterano
  •       Adoracja pasterzy dla kościoła San Giuseppe dei Falegnami, 1650
  •     freski w kościele Sant’Isidoro in Capo le Case: Apoteoza św. Józefa na sklepieniu kościoła (1656), Sen Józefa i Adoracja pasterzy oraz – w kaplicy da Sylva – obraz Santa Maria Immacolata
  •         Jego najważniejszym zleceniem była dekoracja stropu reprezentacyjnej sali Audiencyjnej Palazzo Altieri. Tematem malowidła          jest Clementia, czyli dobro i łagodność, nawiązujące do imienia papieża Klemensa X – fundatora i właściciela pałacu.
      Carlo Maratti, Madonna ze śś. Karolem
      Boromeuszem i Ignacym Loyolą, kościół
      S. Maria della Vallicella

  •     Śmierć św. Franciszka Ksawerego w transepcie kościoła Il Gesù, 1679
  •     Nawiedzenie w kościele Santa Maria della Pace, 1658
  •     Madonna ze świętymi Karolem Boromeuszem i Ignacym Loyolą w kościele Santa Maria in Vallicella, 1672
  •     Madonna Immacolata w bazylice Santa Maria del Popolo, 1686
  •     Adoracja Dziewicy przez św. Ambrożego i św. Karola Boromeusza w bazylice San Carlo al Corso, 1690
  •     projekt nagrobka papieża Innocentego XI w bazylice San Pietro in Vaticano
Galleria Nazionale d’Arte Antica – Palazzo Barberini
  •       Portret Antonia Barberiniego
  •       Świety Paweł
  •   Cykl obrazów przedstawiających apostołów, zamówiony przez kardynała Antonia Barberiniegonepota papieża Urbana VIII
Galleria Nazionale d’Arte Antica  – Palazzo Corsini
  •     Madonna z Dzieciątkiem
  •     Męczeństwo św. Andrzeja
  •     Spotkanie Rebeki i Eleazera  przy studni – uważany za jeden z najpiękniejszych obrazów w zbiorach Corsini
  •     Ucieczka do Egiptu
  •     Portret córki Faustyny
Musei Vaticani – Pinacoteca Vaticana