Kościół San Carlo al Corso – przepych i okazałość dla orędownika ubóstwa

Kopuła bazyliki San Carlo al Corso widoczna ze wzgórza Pincio

Kopuła bazyliki San Carlo al Corso widoczna ze wzgórza Pincio

Kościół ten to jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów rzymskiego dojrzałego baroku – monumentalny, wyważony w dekoracji i klasyczny w doborze tworzących ją elementów. Jego przestronne, opromienione światłem wnętrze miało świadczyć o triumfie wiary Kościoła katolickiego, a górująca nad miastem kopuła o jego świetności. Jak bardzo dominuje ona w pejzażu Rzymu, najlepiej można się przekonać ze wzgórza Pincio. Równie monumentalnie jak kopuła ukształtowany został masyw absydy, którą flankują dwie potężne figury patronów bazyliki.
Kopuła bazyliki San Carlo al Corso widoczna ze wzgórza Pincio
San Carlo al Corso, absyda kościoła z  flankującym ją posągiem św. Karola Boromeusza
San Carlo al Corso, wnętrze
San Carlo al Corso, fasada, Alessandro Omodei
San Carlo al Corso, fresk sklepienia - Upadek zbuntowanych aniołów, Giacinto Brandi
San Carlo al Corso, ołtarz z relikwią serca Karola Boromeusza w obejściu ołtarza głównego
San Carlo al Corso, posąg św. Jana Chrzciciela w obejściu kościoła, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, posąg św. Sebastiana w obejściu kościoła, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, nagrobek Francesco Righettiego w obejściu ołtarza
San Carlo al Corso, w transepcie ołtarz Niepokalanego Poczęcia, obraz - Carlo Maratti (kopia)
San Carlo al Corso, ołtarz Niepokalanego Poczęcia, transept, posąg Dawida, André Jean Le Brun
San Carlo al Corso, ołtarz Niepokalanego Poczęcia, transept, posąg Judyty, Pietro Pacilli
San Carlo al Corso, kopuła kościoła zaprojektowana przez Pietro da Cortonę
San Carlo al Corso, fasada z końca XVIII w.
San Carlo al Corso, Chrystus ukrzyżowany, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, kaplica Najświętszego Sakramentu
San Carlo al Corso, freski i sztukaterie ołtarza głównego
San Carlo al Corso, zwieńczenie absydy ołtarza głównego, Karol Boromeusz prowadzący procesję św. Krzyża, Giacinto Brandi
San Carlo al Corso, zwieńczenie ołtarza głównego, sztukaterie wykonane przez Francesco Cavalliniego wraz z braćmi Fancelli
San Carlo al Corso, kopuła wg projektu Pietro da Cortony
San Carlo al Corso, obraz ołtarza głównego, Św. Karol Boromeusz oddający się łasce Chrystusa, fragment, Carlo Maratti
San Carlo al Corso, alegoria Wiary w kaplicy Najświętszego Sakramentu, Guido Galli
San Carlo al Corso, kaplica Niepokalanego Poczęcia, figura Dawida, André Jean Le Brun
San Carlo al Corso, ołtarz Niepokalanego Poczęcia, transept, posąg Judyty, Pietro Pacilli
San Carlo al Corso, obejście kościoła, kaplica z relikwiarzem  św. Karola Boromeusza
San Carlo al Corso, obejście kościoła, relikwiarz z sercem świętego Karola Boromeusza
San Carlo al Corso, obejście kościoła, freski w kaplicy relikwiarza św. Karola Boromeusza z przedstawieniem cnót kardynalnych
San Carlo al Corso, posąg św. Marceliny, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, św. Barnaba, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, św. Tekla w obejściu kościoła, Francesco Cavallini
San Carlo al Corso, św. Szczepan w obejściu kościoła, Francesco Cavallini
Kościół ten to jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów rzymskiego dojrzałego baroku – monumentalny, wyważony w dekoracji i klasyczny w doborze tworzących ją elementów. Jego przestronne, opromienione światłem wnętrze miało świadczyć o triumfie wiary Kościoła katolickiego, a górująca nad miastem kopuła o jego świetności. Jak bardzo dominuje ona w pejzażu Rzymu, najlepiej można się przekonać ze wzgórza Pincio. Równie monumentalnie jak kopuła ukształtowany został masyw absydy, którą flankują dwie potężne figury patronów bazyliki.
      Kościół San Carlo al Corso, ołtarz
      Niepokalanego Poczęcia, transept,
      posąg Dawida, André Jean Le Brun

Ten znajdujący się przy via del Corso przybytek swoje wezwanie zawdzięcza kardynałowi i nepotowi papieża Piusa IV – św. Karolowi Boromeuszowi, który w 1610 roku został wyniesiony na ołtarze. Ale zanim to się stało, kościół poświęcony był innemu świętemu – biskupowi Mediolanu, Ambrożemu. W tym miejscu istniał bowiem już wcześniej, należący do gminy Lombardczyków, kościół, który przebudowano na początku XVI wieku. Gdy Karol Boromeusz został świętym, Bractwo Lombardczyków postanowiło rozbudować świątynię, poświęcając ją równocześnie dwóm znakomitym synom Mediolanu (pełne wezwanie świątyni to po włosku Santi Ambrogio e Carlo). Projektantem nowego kościoła, którego przebudowę rozpoczęto w 1612 roku, był osławiony awanturniczym życiem kompan CaravaggiaOnorio Longhi. Po jego śmierci w 1619 roku prace nad kościołem przejął jego syn Martino Longhi (Młodszy) – potomek wielopokoleniowej rodziny budowniczych przybyłych do Rzymu z Lombardii. Architekta wspomagali inni znakomici koledzy po fachu – Francesco Borromini i Pietro da Cortona. Ten ostatni był też twórcą powstałej w 1668 roku kopuły, a także kimś, kto zarządzał pracującymi w kościele malarzami, rzeźbiarzami i sztukatorami. Fasadę kościoła stworzono dwadzieścia lat później. Jej autorem był, o dziwo, kardynał Luigi Alessandro Omodei, po tym jak odrzucono projekt renomowanego rzymskiego architekta Carlo Rainaldiego. 

      Kościół San Carlo al Corso, widok wnętrza

Dekoracja wnętrza ciągnęła się natomiast jeszcze przez cały XVIII wiek. Świetliste i przestronne, ma kształt krzyża łacińskiego, na którego centralnym punktem wznosi się wysmukła, rozświetlona kopuła. Główny fresk sklepienia, autorstwa Giacinto Brandiego, ukazuje Upadek zbuntowanych aniołów i można mniemać, że wieszczy los odszczepieńców w wierze, czyli zwolenników reformacji. Dziełem Brandiego jest także bardzo udany fresk w zwieńczeniu absydy ukazujący scenę Procesji Świętego Krzyża, w której bierze udział zasłużony w krzewieniu wiary i dobroczynności Karol Boromeusz. W nawach bocznych i w prezbiterium ujrzymy natomiast alegorie cnót, malowidła stworzone przez różnych drugorzędnych rzymskich freskantów. Ołtarz główny zdobi z kolei obraz ukazujący glorię świętych patronów kościoła (Karola Boromeusza i Ambrożego), w towarzystwie Marii Dziewicy oddających cześć Chrystusowi, jedno z najważniejszych dzieł Carlo Marattiego.  Po drugiej stronie ołtarza (w obejściu) znajduje się natomiast mały ołtarz z relikwią przywiezionego z Mediolanu serca św. Karola Boromeusza. Jego otoczenie udekorowano jak rokokowy salon malowidłami i sztukateriami.  W obejściu znajdują się również monumentalne figury świętych oraz ciekawy, klasycystyczny nagrobek klasycystycznego rzeźbiarza Francesco Righettiego.

 

Należy ponadto zwrócić uwagę na znajdującą się u końca transeptu kaplicę (po prawej). Poświęcona jest tematowi Niepokalanego Poczęcia. Wykonana z kolorowego marmuru i brązu, została ozdobiona mozaiką będącą kopią obrazu Carla Marattiego znajdującego się w kościele Santa Maria del Popolo. Ołtarzowi towarzyszą posągi starotestamentowych bohaterów – Judyty, wykonany przez Pietro Pacillego (1769) i Dawida, stworzony przez znakomitego francuskiego rzeźbiarza André  Jean Le Bruna.  Ołtarz po przeciwnej stronie, wyglądający bardzo podobnie, dedykowany jest Najświętszemu Sakramentowi, ale uwaga... pochodzi dopiero z XX wieku i jest jakby kopią tego pierwszego.