Przyszedł na świat w małej miejscowości w Lombardii, w rodzinie budowniczych, jednak to Rzym stał się centrum jego działalności architektonicznej i rzeźbiarskiej. Zawodu uczył go Jacopo Barozzi da Vignola, ale sławę uzyskał, pracując przy realizacjach projektów wielkiego Michała Anioła (Michelangelo Buonarroti), którego uczniem i spadkobiercą się czuł. Tym najbardziej prestiżowym była dla niego zaplanowana przez mistrza nowa organizacja placu kapitolińskiego (Piazza del Campidoglio)  wraz z przyległymi budynkami oraz prowadzącymi do nich monumentalnymi schodami. Następnym wyzwaniem i szczeblem w karierze było objęcie kierownictwa prac nad bazyliką św. Piotra (San Pietro in Vaticano). Na jego barki złożono odpowiedzialne zadanie dokończenia kopuły świątyni. Nie tylko udało mu się z powodzeniem urzeczywistnić zamysł boskiego Michała Anioła, ale podjął się też realizacji ryzykownego pomysłu podniesienia kopuły o prawie cztery metry. Można sobie tylko wyobrazić, co by się stało, gdyby pomylił się w obliczeniach, a   zmienione proporcje kopuły nie sprostałyby estetycznym i technicznym oczekiwaniom. 

Po śmierci swego mistrza Vignoli della Porta przejął pieczę nad budową kościoła jezuitów Il Gesù, dla którego zaprojektował fasadę, tę, która stanie się z czasem najbardziej rozpoznawalną „marką” jezuickiej architektury i której formy, propagowane w rycinach, dotrą do najodleglejszych zakątków świata, wszędzie tam, gdzie docierać będą jezuici i gdzie na wzór tej rzymskiej będą budować swe świątynie.

Najważniejsze zlecenia architektoniczne Giacomo della Porty w Rzymie:

• Urbanistyczne założenie Piazza del Campidoglio według projektu Michała Anioła (1563)
• Fasada pałacu Konserwatorów (Palazzo dei Conservatori) na placu kapitolińskim według planów Michała Anioła (1605)
• Realizacja kopuły dla bazyliki San Pietro in Vaticano według projektu Michała Anioła (1588–1590)
• Ukończenie budowy, kopuła i fasada kościoła Il Gesù (1584)
• Fasada kościoła San Luigi dei Francesi
• Fasada kościoła Santa Maria ai Monti
• Kościół Santa Maria Scala Coeli w kompleksie San Paolo alle Tre Fontane
• Fasada kościoła Sana Nicola in Carcere
• Oratorium Santissimo Crocifisso (1568)

Niektóre z zaprojektowanych przez Giacomo della Portę fontann i rzeźb:

• Fontanna na Piazza del Popolo
• Początkowa forma Fontana di Nettuno i Fontana del Moro na Piazza Navona 
• Dwie fontanny na Piazza Farnese
• Fontanna przed Palazzo Borghese
• Fontanna na Piazza della Rotonda przed Panteonem
• Początkowa forma i oprawa Fontana delle Tartarughe na Piazza Mattei
• Fontana dei Catecumeni na Piazza della Madonna dei Monti 
• Fontanna na Piazza Campitelli 
• Fontana del Mascherone di Santa Sabina 
• Fontana della Terrina przed kościołem Santa Maria in Vallicella
• Fontanny na Piazza Colonna
• Fontanna przed kościołem Santa Maria in Trastevere
• Fontanna przy via Giulia
• Marmurowa grupa Chrystus przekazujący Piotrowi klucze, kościół Santa Pudenziana