Fontana del Mascherone di Santa Sabina – urokliwy, acz niedoceniony rzymski maszkaron

Fontana del Mascherone di Santa Sabina, Piazza Pietro d'Illiria

Fontana del Mascherone di Santa Sabina, Piazza Pietro d'Illiria

Wydaje się, że ta wystająca z muru fontanna, ukazująca pokraczną twarz o krzaczastych brwiach, bulwiastym nosie, zapadniętych oczodołach i olbrzymiej gębie, z której do marmurowej wanny-sarkofagu sączy się mizerny strumyczek wody, z dawien dawna stanowi integralną część jednego z najbardziej romantycznych miejsc w Rzymie. Za murem, do którego przylega, rozciąga się bowiem ogród pomarańczowy (Parco degli Aranci) usytuowany na skarpie Awentynu, skąd, szczególnie wieczorową porą, roztacza się wspaniały widok na miasto. Widać wtedy w nocnej poświacie wijący się u naszych stóp Tyber, iluminowaną kopułę bazyliki św. Piotra w oddali, bryłę kościoła św. Cecylii widzianą jak na dłoni i dominujący nad miastem, porażający swym ogromem Ołtarz Ojczyzny. Czasem w starej murowanej bramie parku siedzi starszy mężczyzna sprzedający smażone kasztany, a ich woń otacza to miejsce jak balsam zlewający się z zapachem drzew i sylwetkami zakochanych par, dla których park ten jest ulubionym miejscem spotkań.

Fontana del Mascherone di Santa Sabina, Piazza Pietro d'Illiria
Fontana del Mascherone di Santa Sabina na Awentynie
Fontana del Mascherone di Santa Sabina, fragment

Wydaje się, że ta wystająca z muru fontanna, ukazująca pokraczną twarz o krzaczastych brwiach, bulwiastym nosie, zapadniętych oczodołach i olbrzymiej gębie, z której do marmurowej wanny-sarkofagu sączy się mizerny strumyczek wody, z dawien dawna stanowi integralną część jednego z najbardziej romantycznych miejsc w Rzymie. Za murem, do którego przylega, rozciąga się bowiem ogród pomarańczowy (Parco degli Aranci) usytuowany na skarpie Awentynu, skąd, szczególnie wieczorową porą, roztacza się wspaniały widok na miasto. Widać wtedy w nocnej poświacie wijący się u naszych stóp Tyber, iluminowaną kopułę bazyliki św. Piotra w oddali, bryłę kościoła św. Cecylii widzianą jak na dłoni i dominujący nad miastem, porażający swym ogromem Ołtarz Ojczyzny. Czasem w starej murowanej bramie parku siedzi starszy mężczyzna sprzedający smażone kasztany, a ich woń otacza to miejsce jak balsam zlewający się z zapachem drzew i sylwetkami zakochanych par, dla których park ten jest ulubionym miejscem spotkań.

      Fontana del Mascherone di Santa Sabina na Awentynie

A jednak historia tej fontanny jest stosunkowo nowa, choć tworzące ją elementy pochodzą z dawnych epok. Pojawiła się w tym miejscu dopiero w 1936 roku, gdy pewien architekt połączył marmurową wannę, pierwotnie stanowiącą część starożytnych term, z maszkaronową maską, którą pod koniec XVI wieku (1593) wykonał Giacomo della Porta. Ta ostatnia została stworzona dla zbiornika wodnego, znajdującego się na Forum Romanum i służącego do pozyskiwania wody, którą pojono sprzedawane tam w tym czasie bydło. Fontanna z wypluwającym wodę maszkaronem, być może przedstawiającym boga Okeanosa, usytuowana była niedaleko świątyni Kastora i Polluksa dobrze ją widać na starych rycinach. Rozebrano ją na początku XIX wieku. Wtedy maska znalazła swoje nowe miejsce na prawym brzegu Tybru, niedaleko Porto Leonino, natomiast misa, do której spływała początkowo woda, przeniesiona została na Piazza del Quirinale i ozdobiła tamtejszą fontannę (Fontana dei Dioscuri). Pod koniec XIX stulecia, podczas powodzi, zdemontowano maskę i na dziesięciolecia utknęła w miejskich magazynach. Aż do lat trzydziestych XX wieku, gdy połączona z przypadkową wanną pojawiła się na obecnym miejscu - w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła Santa Sabina, racząc przybyszów swoją urodą i intrygując tajemniczym grymasem.


Polecam tego maszkarona nieprzepartym tłumom entuzjastów sławnych, znajdujących się nieopodal Bocca della Verità (Ust Prawdy). Po pierwsze jest on bardziej urodziwy od tamtego i ma więcej charakteru, a po wtóre zanurzenie się w chłodnej wodzie tej fontanny będzie zapewne ciekawszym doznaniem niż fotografowanie się z ręką wkładaną – któryż to już raz? – do paszczy maszkarona Ust Prawdy.