Kościół Santa Caterina da Siena a Magnanapoli – powiew sztuki Berniniego

Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok wnętrza

Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok wnętrza

Ten położony na Kwirynale, poświęcony świętej Katarzynie ze Sieny kościół, do którego prowadzą dziś wysokie schody, jest pięknym przykładem architektury późnego baroku, choć jego fasada wydaje się dość nieporadna, żeby nie powiedzieć nieudana. Natomiast jego wnętrze kryje kilka interesujących obiektów, ale przede wszystkim uderza bogactwem dekoracji.
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok wnętrza
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, ołtarz główny, Ekstaza św. Katarzyny, Melchiorre Caffa
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, Ekstaza św. Katarzyny ze Sieny, Melchiorre Caffa
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, zwieńczenie ołtarza głównego
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, św. Agnieszka z Montepulciano,  Pietro Bracci
Santa Catarina da Siena a Magnanapoli, św. Róża z Limy, Pietro Bracci
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, Gloria św. Katarzyny ze Sieny, malowidło na stropie
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, Gloria św. Katarzyny ze Sieny, malowidło na stropie, fragment
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, kaplica rodu Bonnani, Virginia Bonanni, Giuliano Finelli
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, Trzej Archaniołowie, Giuseppe B. Passeri
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, Komunia św. Marii Magdaleny, Benedetto Luti
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, kaplica rodu Bonanni, Virginia Bonanni, fragment, G. Finelli
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok chóru
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok chóru
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, kaplica rodu Bonnani, Giuseppe Bonnani, Giuliano Finelli, 1648 r.
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, kaplica rodu Bonnani, w ołtarzu Madonna del Rosario, Giuseppe B. Passeri
Santa Caterina da Siena a Magnanapoli, widok z tarasu villi Aldobrandini
Ten położony na Kwirynale, poświęcony świętej Katarzynie ze Sieny kościół, do którego prowadzą dziś wysokie schody, jest pięknym przykładem architektury późnego baroku, choć jego fasada wydaje się dość nieporadna, żeby nie powiedzieć nieudana. Natomiast jego wnętrze kryje kilka interesujących obiektów, ale przede wszystkim uderza bogactwem dekoracji.
      Kościół Santa Caterina da Siena a
      Magnanapoli, widok wnętrza

Budowę tego przybytku rozpoczęto w 1608 roku za pieniądze kardynała Scipione Borghese, siostrzeńca ówczesnego papieża Pawła V. Projekt początkowo powierzono sławnemu Carlo Maderno, ale prace po kilku latach utknęły w martwym punkcie. Ponownie przystąpiono do nich dwadzieścia lat później, ale projekt wykonał już inny, ceniony przez ród Borghese architekt – Giovanni Battista Soria. Budowa została zakończona w 1641 roku, natomiast sama fasada znacznie później (po 1655), o czym świadczą umieszczone na balustradzie portyku znaki heraldyczne papieża Aleksandra VII (sześć gór i ośmioramienna gwiazda). Prowadzące do kościoła malownicze, podwójne schody powstały dopiero w XX wieku, bardziej z konieczności niż dla ozdoby, w związku z budową via Nazionale i obniżeniem terenu. Przy tej okazji zniszczeniu uległ również plac (Piazza Magnanapoli), przy którym pierwotnie stał kościół. W tym czasie między dwoma biegami schodów zbudowano też Kryptę Poległych, poświęconą żołnierzom włoskim zabitym w dwóch ostatnich wojnach światowych.

Wnętrze, jak często w kościołach z tego czasu, jest jednonawowe z otwierającymi się do niego kaplicami – po trzy z każdej strony.  Ich dekoracja, podobnie jak całe wyposażenie, pochodzi głównie z wieku XVII i XVIII. Wzrok patrzącego, który przekracza próg świątyni, od razu podąża do ołtarza głównego, w którym widnieje wykonany w marmurze i stiuku relief Ekstaza św. Katarzyny ze Sieny. Nietrudno dostrzec w nim powinowactwa z inną ekstazą (Ekstaza św. Teresy) z kościoła Santa Maria della Vittoria, wybitnym dziełem Gian Lorenzo Berniniego. Tę tutaj, ukazującą św. Katarzynę ze Sieny, stworzył około 1667 roku, czyli ponad dwadzieścia lat po tym, jak powstała rzeźba Berniniego, jego uczeń – Melchiorre Caffa  i jest ona mniej finezyjna w doborze środków artystycznych niż pierwowzór, ale nie jest zła. Po bokach ołtarza dojrzymy dwie inne sceny, wykonane również w stiuku przez zdolnego naśladowcę Berniniego, tym razem z XVIII stulecia – Pietro Bracciego. Przedstawiają dwie święte – Różę z Limy i Agnieszkę z Montepulciano.

      Kościół Santa Caterina da Siena a
      Magnanapoli, Ekstaza św. Katarzyny ze
      Sieny, Melchiorre Caffa

Subtelności i lekkości obłożonemu barwnymi marmurami wnętrzu dodają dekoracje stropu, które delikatnymi stiukowymi ornamentami otwierają się na malowidło centralne, ukazujące Glorię św. Katarzyny (1713), stworzone przez Luigi Garziego w typowej dla rokoka pastelowej, świetlistej kolorystyce.

  • Godnymi zobaczenia są też – w trzeciej kaplicy po lewej – popiersia nagrobne autorstwa utalentowanego rzeźbiarza Giuliano Finellego, ukazujące małżonków Virginię i Giuseppe Bonannich (1648). Adorują oni z dwóch stron interesujący obraz późnobarokowego malarza, ale przede wszystkim biografa ówczesnych artystów – Giuseppe Battisty Passeriego, ukazujący Madonnę del Rosario (Różańcową) i będący najprawdopodobniej jedną z jego najlepszych prac. 
  • Z malarzem tym zetkniemy się raz jeszcze po przeciwnej stronie kościoła. W kaplicy Trzech Archaniołów (drugiej po prawej) dostrzeżemy rzadki motyw – spotkanie archaniołów Michała, Gabriela i Rafała, którzy na obrazie Passeriego zdają się pozować do wspólnego zdjęcia. 
  • Kończąc zwiedzanie, można jeszcze zobaczyć (w pierwszej kaplicy po prawej) równie rzadki motyw – Komunię św. Marii Magdaleny autorstwa Benedetto Lutiego, XVIII-wiecznego malarza, jednego z pierwszych, który poświęcił się tworzeniu modnych pasteli. W obrazie tym w pełni ujawnia się zamiłowanie malarza do rokokowych, delikatnych tonów i pastelowych barw.