Cesarz Hadrian (76–138) – podróżnik i miłośnik kultury greckiej
Kronikarze wspominają o rosłej budowie ciała Hadriana, ale wzrok przykuwa głównie jego brodate oblicze. Był on bowiem pierwszym cesarzem, który wprowadził modę na długi zarost. Jedni twierdzą, że powodem była chęć zatuszowania mankamentów urody, inni, że chęć naśladowania mody greckiej, dla której cesarz żywił wielką atencję.
Hadrian, podobnie jak jego poprzednik na cesarskim tronie – Trajan, pochodził z Hiszpanii i wywodził się ze znanego rzymskiego rodu, przez ciotkę spokrewnionego z tymże cesarzem. Jego zainteresowania koncentrowały się na literaturze greckiej i sztuce, choć jak przystało na Rzymianina z dobrego rodu, musiał wykazywać się też przymiotami żołnierza i piąć się po szczeblach kariery polityczno-militarnej. Po śmierci ojca, który osierocił go, gdy chłopiec miał dziesięć lat, został otoczony przez cesarza opieką. W 100 roku poślubił jego krewną – Vibię Sabinę, ale związek ten nie przyniósł potomstwa. Po śmierci Trajana został adoptowany (cesarze adoptowani) przez jego żonę Plotynę i bez wielkich przeszkód, w wieku 41 lat, objął cesarski tron.
Niezadowolenie rzymian szybko zaczęła budzić jego ciągła nieobecność w stolicy imperium i latami trwające podróże po prowincjach, gdzie cesarz nadzorował i dyscyplinował legiony, wprowadzał reformy prawne, zakładał nowe miasta, fundował drogi i akwedukty, ale też podróżował, szczególnie chętnie po Grecji, z którą czuł się w specjalny sposób związany. Fascynowały go obce kultury, religie i zwyczaje i nie ukrywał tego. Krytykowano też w Rzymie jego politykę. Niezadowolenie wzbudziło wycofanie rzymskich legionów z terenów Armenii i Mezopotamii, rozumiane jako zaniechanie wyznaczonej przez Trajana polityki podboju. Strategia polityczna Hadriana była zupełnie inna. Jego poprzednik był cesarzem-żołnierzem, pragnącym jak najdalej rozszerzyć granice imperium. On był administratorem pragnącym ujednolicić i skonsolidować wszystkie prowincje. Nie dążył do wojen. Jedyna, którą prowadził, skierowana była przeciw powstańcom w Jerozolimie w 132 roku i przyniosła zniszczenie miasta i wypędzenie z niego ludności żydowskiej.
Powodem do krytyki Hadriana był też jego związek z pięknym, o trzydzieści lat młodszym młodzieńcem z Bitynii o imieniu Antinous. I nie chodziło tu o krytykę homoseksualizmu jako takiego, gdyż kultywujący greckie obyczaje Hadrian otaczał się młodymi chłopcami od zawsze, ale o emocje, które temu związkowi towarzyszyły.
Po tajemniczej śmierci Antinousa, w trakcie podróży cesarza do Egiptu, przesadna, ostentacyjna wręcz i trwająca miesiącami żałoba, jakiej w Hadrianie nie wzbudziła śmierć żadnego z członków jego własnej rodziny, budziła niesmak (Obelisk Antinousa) na wzgórzu Pincio). Oburzenie było tym silniejsze, że cesarz nakazał deifikację i kult młodzieńca. Pomimo ciągłych podróży Hadrian nie zapomniał jednak o Rzymie – budował w nim okazałe obiekty lub przeprowadzał restaurację tych powstałych za czasów cesarza Oktawiana Augusta, którego duchowym spadkobiercą się czuł. I podobnie jak on stworzył monumentalne mauzoleum, w którym miał zostać pochowany. Z czasu jego panowania zachowało się w Rzymie kilka budowli. W ostatnim czasie szczególnym zainteresowaniem cieszy się odkryte w trakcie prac archeologicznych przy nowej nitce metra tzw. Audytorium Hadriana przy Forum Trajana. Był to dwupiętrowy budynek przeznaczony do spotkań kulturalnych. Tu odbywały się lekcje retoryki, recytowano poezję, czytano i recenzowano dzieła literackie. Budowla uległa zniszczeniu w czasie trzęsienia ziemi w IX wieku, a później stanowiła część szpitala należącego do powstałego w XVII stuleciu kościoła Santa Maria di Loreto. Przede wszystkim jednak wyobraźnię Hadriana zaprzątał pomysł stworzenia wielkiego zespołu pałacowego na powierzchni 150 hektarów nieopodal Rzymu – w Tivoli.
Ostatnie lata życia upłynęły cesarzowi pod znakiem ciężkiej choroby – historycy nie są zgodni co do jej przyczyn. Jedni podejrzewają problemy z układem krążenia, inni gruźlicę. Cierpienia związane z chorobą, którym parokrotnie pragnął położyć kres poprzez samobójstwo, nie osłabiły jednak czujności i podejrzliwości cesarza w stosunku do bliskich. Już na łożu śmierci skazał na śmierć swego szwagra i wnuka swej siostry, podejrzewając, że ten pragnął objąć po nim tron. Kilka miesięcy przed śmiercią Hadrian opuścił Rzym i udał się do swojej letniej rezydencji w Baje. Zanim wyjechał, naznaczył swego następcę – kolejnego „adoptowanego” cesarza – Antonina Piusa.
Rok po śmierci Hadriana jego prochy spoczęły w monumentalnym grobowcu, który dziś znany jest jako zamek św. Anioła (Castel Sant’Angelo). Mimo zaciekłego oporu ówczesnych senatorów za sprawą swego następcy Hadrian został zaliczony w poczet bóstw. Antonin Pius wystawił też boskiemu Hadrianowi świątynię, której resztki do dziś można podziwiać w centrum miasta (Hadrianeum), a także liczne posągi i popiersia, rozsiane po całym imperium.
Budowle powstałe z inicjatywy Hadriana w Rzymie:
Może zainteresuje Cię również
Cesarz Antonin Pius (86–161) – gospodarz bogobojny, rozsądny i sprawiedliwy
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO), informujemy, że Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest firma: Econ-sk GmbH, Billbrookdeich 103, 22113 Hamburg, Niemcy
Przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych będzie się odbywać na podstawie art. 6 RODO i w celu marketingowym Administrator powołuje się na prawnie uzasadniony interes, którym jest zbieranie danych statystycznych i analizowanie ruchu na stronie internetowej. Podanie danych osobowych na stronie internetowej http://roma-nonpertutti.com/ jest dobrowolne.