Fontana dei Dioscuri – monument czasów nowożytnych z antycznych części zlepiony

Fontana dei Dioscuri na Monte Cavallo, Piazza del Quirinale

Fontana dei Dioscuri na Monte Cavallo, Piazza del Quirinale

W porównaniu z innymi rzymskimi przybytkami tego typu fontanna Dioskurów nie przyciąga, jak się wydaje, należnej jej uwagi. A jest przecież jedną z ciekawszych. Stanowi pewnego rodzaju kompilację, ale poszczególne jej elementy to najczystszej wody obiekty starożytne. Być może przeszkodą jest sąsiedztwo siedziby prezydenta Republiki Włoskiej, niesprzyjające stworzeniu w tym miejscu odpowiednio romantycznej atmosfery. A o taką starano się zadbać, budując na placu, na którym fontanna się znajduje (Piazza Quirinale), taras z balustradą, oferujący piękny widok na Rzym.

Fontana dei Dioscuri na Monte Cavallo, Piazza del Quirinale
Fontana dei Dioscuri, Piazza del Quirinale, figury Kastora i Polluksa z antycznych term Konstantyna
Jeden z braci Dioskurów, posąg zdobiący Palazzo della Civiltà Italiana, EUR, tzw. Kwadratowe Koloseum, lata 30. XX w., Publio Morbiducci
Fontana dei Dioscuri na Monte Cavallo
Fontana dei Dioscuri, Piazza del Quirinale
Palazzo del Quirinale - na pierwszym tle misa fontanny dei Dioscuri
Piazza del Quirinale, Gaspar Vanvitelli, widok z początku XVIII w., Galleria Colonna
Fontana dei Dioscuri na  Monte Cavallo
Jeden z braci Dioskurów, posąg zdobiący Palazzo della Civiltà Italiana, EUR, tzw. Kwadratowe Koloseum, lata 30. XX w., Publio Morbiducci
Giambattista Piranesi, Widok placu Kwirynalskiego, XVIII w., zdj. Wikipedia
Fontana dei Dioscuri
Fontana dei Dioscuri
Fontana dei Dioscuri
Fontana dei Dioscuri
Fontana dei Dioscuri

W porównaniu z innymi rzymskimi przybytkami tego typu fontanna Dioskurów nie przyciąga, jak się wydaje, należnej jej uwagi. A jest przecież jedną z ciekawszych. Stanowi pewnego rodzaju kompilację, ale poszczególne jej elementy to najczystszej wody obiekty starożytne. Być może przeszkodą jest sąsiedztwo siedziby prezydenta Republiki Włoskiej, niesprzyjające stworzeniu w tym miejscu odpowiednio romantycznej atmosfery. A o taką starano się zadbać, budując na placu, na którym fontanna się znajduje (Piazza Quirinale), taras z balustradą, oferujący piękny widok na Rzym.

      Fontana dei Dioscuri

Dwa wspaniałe rumaki wstrzymywane przez potężne figury młodych mężczyzn flankują strzelisty obelisk. I to one dały nazwę całemu wzgórzu, które potocznie nazywane bywa Monte Cavallo (końskie wzgórze). Sami mężczyźni to antyczni bracia bliźniacy Kastor i Polluks. Powstały najprawdopodobniej w czasach cesarza Hadriana na wzór antycznych, greckich rzeźb. W V wieku te monumentalne posągi znajdowały się w kompleksie term Konstantyna. Niszczały tam przez jedenaście stuleci, aż Domenico Fontana, na zlecenie papieża Sykstusa V, ustawił je na osi bramy miejskiej (Porta Pia) w pobliżu pałacu kwirynalskiego (Palazzo del Quirinale).  I dopiero w związku z nowym kształtem, jaki zapragnął nadać temu miejscu pod koniec XVIII stulecia papież Pius VI, przeniesiono ich nieopodal, zmieniając poniekąd ich pozycję. Służyć mieli odtąd jako dwa główne filary wielkiej fontanny, której centralny punkt stanowił egipski obelisk. Ten z kolei znajdował się pierwotnie w wejściu do mauzoleum Augusta. Dodać należy, że obelisk ten (zwany Quirinale) nie pochodzi z Egiptu, choć za taki był uważany. Rzymianie uwielbiający egipskie obeliski nagminnie tworzyli ich kopie. Tak było i w tym przypadku. Z kolei wielka misa, do której spływa woda, przetransportowana została z Forum Romanum, gdzie do tej pory służyła jako koryto dla bydła. Ongiś zdobił ją maszkaron, dziś widniejący na awentyńskim placu Piazza Pietro d’Illiria. Zdobi istniejącą tam na wskroś romantyczną fontannę (Fontana del Mascherone di San Sabina).

Posągi braci Dioskurów w wielkim, kolosalnym wręcz wydaniu zobaczymy w Rzymie trzy razy. Może warto w tym miejscu pokazać, jak wyglądają te najmłodsze, stworzone w czasach Benita Mussoliniego, a znajdujące się w dzielnicy EUR, dla których bezpośrednią inspiracją były te z fontanny.