Zamknij

Home
Postacie - Ci, którzy miasto stworzyli
Artyści
Malarze
Baciccio (1639–1709) – twórca nieba i piekła na ziemi

Baciccio (1639–1709) – twórca nieba i piekła na ziemi

Baciccio, dekoracja sklepienia kościoła Il Gesù

Nazwisko tego malarza znają tylko nieliczni, a był on przecież jednym z najważniejszych twórców rzymskiego baroku. Jego doskonałe wręcz dzieło zobaczyć może każdy, kto przekroczy drzwi jezuickiego kościoła Il Gesù. Spoglądając w górę, zachwyci się tam wyjątkowym sklepieniem wypełnionym malowidłami, jakich mało. Artysta przebił jakby dla nas dach świątyni, ukazując wirujące, kłębiące się postacie – te odległe, ledwie widoczne, skupione wokół światła, i te bliższe – potępione, spadające w otchłań piekieł wprost na nas.

Portret Baciccia, Accademia Nazionale di San Luca

Baccicio, portret Gian Lorenzo Berniniego, Galleria Nazionale d’Arte Antica - Palazzo Barberini (ok. 1665)

Baciccio, malowidła w pendentywach - Mądrość i Opatrzność, kościół Sant'Agnese in Agone

Baciccio, malowidło w pendentywach Sprawiedliwość i Pokój, kościół Sant'Agnese in Agone

Baciccio, malowidło alegoria (Męstwa i Miłosierdzia) w jednym z żagielków kościoła Sant' Agnese in Agone

Baciccio, ewangeliści w pendentywach kopuły kościoła Il Gesù

Baciccio, malowidła w pendentywach - Czystość i Rozwaga (po lewej), Mądrość i Opatrzność (po prawej), kościół Sant'Agnese in Agone

Baciccio, dekoracja sklepienia kościoła Il Gesù - Triumf Imienia Jezusa, fragment

Baciccio, dekoracje kopuły kościoła Il Gesù

Baciccio, malowidło na stropie kościoła Santi Apostoli

Baciccio, Święta Rodzina, obraz w ołtarzu bocznym kościoła San Francesco a Ripa

Baccicio, Opłakiwanie Chrystusa, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini

Baccicio, portret papieża Klemensa IX, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini

Baciccio, Św. Ludwik Bertrand, kaplica Caffarelli w kościele Santa Maria sopra Minerva, Wikipedia, autor Sailko

Baccicio, Opoczynek w drodze do Egiptu, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Barberini

Baciccio, Chrzest pogańskiej królowej, obraz w bocznej kaplicy kościoła Sant'Andrea al Quirinale

Baciccio, Śmierć Franciszka Ksawerego, obraz w bocznej kaplicy kościoła Sant'Andrea al Quirinale

Baciccio, Śmierć Franciszka Ksawerego, kościół Sant'Andrea al Quirinale

Baciccio, Madonna ze św. Rochem i św. Antonim, zakrystia kościoła San Rocco

Baciccio, Portret Filipa Nerusza, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Palazzo Corsini

Nazwisko tego malarza znają tylko nieliczni, a był on przecież jednym z najważniejszych twórców rzymskiego baroku. Jego doskonałe wręcz dzieło zobaczyć może każdy, kto przekroczy drzwi jezuickiego kościoła Il Gesù. Spoglądając w górę, zachwyci się tam wyjątkowym sklepieniem wypełnionym malowidłami, jakich mało. Artysta przebił jakby dla nas dach świątyni, ukazując wirujące, kłębiące się postacie – te odległe, ledwie widoczne, skupione wokół światła, i te bliższe – potępione, spadające w otchłań piekieł wprost na nas.

Malowidło to, ukazujące Triumf Imienia Jezus, które do dziś jest uważane za jeden z najdoskonalszych przykładów późnobarokowego iluzjonizmu, przyniosło artyście sławę i uznanie w Rzymie. Było też jego najlepszym dziełem. Ale zanim Giovanni Battista Gaulli stał się sławny, jako osiemnastolatek przybył do miasta nad Tybrem, uciekając przed dżumą grasującą w jego rodzinnym mieście – Genui. Ofiarą epidemii padli jednak jego rodzice. Być może stąd też jednym z pierwszych obrazów, jakie artysta namalował w nowej ojczyźnie, była Madonna – orędowniczka zmarłych na zarazę, dzieło, które do dziś znajduje się w rzymskim kościele św. Rocha – patrona chorych i umierających.

W Wiecznym Mieście szybko odkryto zarówno malarskie, jak i rysownicze zdolności Baciccia, bo tak go tu nazywano. Z czasem stał się on też cenionym portrecistą, a po śmierci wielkiego mistrza malarstwa iluzjonistycznego, jaki był Pietro da Cortona, najbardziej popularnym rzymskim malarzem.

Dzięki przyjaźni z Gian Lorenzo Berninim, którego udany portret namalował, otworzyły się przed Bacicciem salony rzymskiej arystokracji; dało mu się sportretować aż siedmiu kolejnych papieży (Aleksander VII, Klemens IX, Klemens X, Innocenty XI, Aleksander VIII, Innocenty XII, Klemens XI). Są to najdoskonalsze wizerunki tego typu – łączą delikatność z siłą wyrazu i dają wyraz własnego, pełnego gracji, ale też realizmu stylu, który malarz wypracował.

Najważniejsze dzieła Baciccia w Rzymie:

Kościół San Rocco (zakrystia), obraz Madonna z Dzieciątkiem, św. Rochem i św. Antonim (1665)

Kościół Sant'Agnese in Agone, malowidła ścienne - przedstawienie cnót kardynalnych (1672)

Kościół Il Gesù, freski na sklepieniu i w kopule – Triumf Imienia Jezus (1685)

Kościół Santi Apostoli, freski na sklepieniu Triumf zakonu franciszkanów (1707)

Kościół San Francesco a Ripa, Kaplica bł. Ludoviki Albertoni - obraz Madonna z Dzieciątkiem i św. Anną (1675)

Kościół Sant'Andrea al Quirinale, obrazy: Śmierć św. Franciszka Ksawerego, Franciszek Ksawery chrzci pogańską królową, Kazanie św. Franciszka Ksawerego

Kościół Santa Maria sopra Minerva, kaplica Altierich (obraz Gloria Trójcy Świętej), kaplica Caffarellich – obraz ukazujący św. Ludwika Bertranda

Kościół Santa Margherita, obraz Niepokalane Poczęcie NMP ze św. Franciszkiem i św. Klarą (1680)

Kościół Santa Maria Maddalena, obraz Chrystus i Maria objawiający się św. Mikołajowi (1698)

Kościół San Nicolo da Tolentino, obraz Św. Jan Chrzciciel na pustyni

Palazzo Chigi (Salon d’Oro)

Fresk Sen Endymiona

Accademia di San Luca

Portret Klemensa IX

Madonna z Dzieciątkiem

Narodziny św. Jana Chrzciciela

Galleria Nazionale d’Arte Antica – Palazzo Barberini

Opłakiwanie Chrystusa (1667)

Odpoczynek w drodze do Egiptu