Casino di Villa Doria Pamphilj - symbol statusu społecznego i narzędzie międzyrodowych rywalizacji

Casino di Villa Doria Pamphilj, fontanna na osi fasady

Casino di Villa Doria Pamphilj, fontanna na osi fasady

W pobliżu wzgórza Janikulum (Gianicolo), gdzie niegdyś Juliusz Cezar wystawił dla Kleopatry pałac, na rozległym terenie parku powstała wyszukana podmiejska willa w stylu palladiańskim (1644–1652). Jej właścicielem był ekskardynał Camillo Pamphilj, bratanek papieża Innocentego X i syn sławetnej Olimpii Maidalchini. Wszyscy oni, oprócz może samego papieża, cierpieli w Rzymie na kompleks niższego statusu społecznego, co budowla ta (i nie tylko ona), miała podnieść i wyrównać.

Casino di Villa Doria Pamphilj, fontanna na osi fasady
Casino di Villa Doria Pamphilj
Casino di Villa Doria Pamphilj
Ogród dolny w Casino di Villa Doria Pamhilj
Casino di Villa Doria Pamphilj
Casino di Villa Doria Pamphilj, widok od strony parku
Casino di Villa Doria Pamphilj, podnóże rezydencji
Casino di villa Doria Pamphilj w otoczeniu ogrodu i parku, rycina Gianbattista Piranesi, XVIII w.

W pobliżu wzgórza Janikulum (Gianicolo), gdzie niegdyś Juliusz Cezar wystawił dla Kleopatry pałac, na rozległym terenie parku powstała wyszukana podmiejska willa w stylu palladiańskim (1644–1652). Jej właścicielem był ekskardynał Camillo Pamphilj, bratanek papieża Innocentego X i syn sławetnej Olimpii Maidalchini. Wszyscy oni, oprócz może samego papieża, cierpieli w Rzymie na kompleks niższego statusu społecznego, co budowla ta (i nie tylko ona), miała podnieść i wyrównać.

      Casino di Villa Doria Pamphilj

Nazwa tej podmiejskiej rezydencji brzmi Casino di Villa Doria Pamphilj, przy czym villa rozumiana jest tu jako park, w którym znajduje się casino, czyli willa. Można spotkać też nazwę Casino del Bel Respiro, Villa Algardi  albo Casino dell’Algardi  (od nazwiska jej budowniczego).

Pracę nad budowlą i jej dekoracją objęli protegowani przez rodzinę Pamphilj artyści – Girolamo Rainaldi, Alessandro Algardi i Francesco Grimaldi. Należący do willi park zaplanowany został jako wielkie dzieło sztuki, z uświetniającymi go wyszukanymi drzewami i krzewami. Posiadłość miała być również dowodem artystycznych aspiracji papieża i jego rodziny. Po odrzuceniu kardynalskiej godności przez Camilla i jego ślubie z Olimpią księżną Rossano, miał to być z kolei symbol wyrafinowanego gustu małżonków. Zgromadzono tu obiekty sztuki antycznej, które wzbogacono współczesnymi płaskorzeźbami i naściennymi malowidłami ukazującymi różne partie krajobrazu (Grimaldi). Dzieła sztuki eksponowano zarówno we wnętrzu budynku, który służył wyłącznie celom reprezentacyjnym i kolekcjonerskim, jak i na jego fasadzie i w należącym do niego parku.

      Casino di Villa Doria Pamphilj


Sama budowla o sześciennym kształcie usytuowana jest na wysokim cokole i otoczona na wzór antycznych willi ogrodem.Ta perełka architektoniczna w głównej fasadzie ogrodowej ma nisze z posągami, popiersiami i płaskorzeźbami. Głównym pomysłodawcą tego konserwatorsko-architektonicznego kompleksu był – jak wspomniano – architekt i rzeźbiarz Alessandro Algardi i to w nim fundator odnalazł doskonałego kreatora swej rezydencji, która miała postawić w cieniu podobne rzymskie obiekty usytuowane w obszernych założeniach parkowych – rodu Medici na wzgórzu Pincio (Villa Medici) i jeszcze bardziej okazałą Villa Borghese – znaczące dzieło kardynała Scipione Borghese  z rodu Borghese.

Casino należało do rodu Pamphilj do 1760 roku, wtedy przejęła je wywodząca się z Genui rodzina Doria. Większość zbiorów przeniesiono wówczas do pałacu przy via del Corso (Palazzo Doria Pamphilj). Obecnie budowla (od 1957 roku) jest własnością państwa włoskiego i wykorzystywana jest do celów reprezentacyjnych.

Niektóre części casino można zwiedzać po uprzedniej rezerwacji. Normalnie obiekt ten nie jest dostępny dla publiczności.