Palazzo Venezia – siedziba papieża, ambasadorów i faszystów

Palazzo Venezia od strony Piazza Venezia

Palazzo Venezia od strony Piazza Venezia

Ten imponujący budynek, przykład wczesnego renesansu, mocno jeszcze zakotwiczonego w warownej architekturze średniowiecza, na ogół kojarzy się z jedną postacią – Benito Mussolinim, który z jego balkonu wygłaszał kwieciste mowy i przyjmował owacje swego narodu. Z niego też proklamował „narodziny imperium” po zajęciu Etiopii i wypowiedział wojnę Francji i Anglii. Dzisiaj pałac, położony przy ruchliwej arterii, w głównej mierze zajmują pomieszczenia muzeum, ale kiedyś była to jedna z najznakomitszych rezydencji rzymskich – siedziba papieska.

Palazzo Venezia od strony Piazza Venezia
Palazzo Venezia, dziedziniec pałacu
Medalion z przedstawieniem Palazzo di San Marco (Palazzo Venezia), XV w.,Museo Nazionale, Palazzo Venezia
Palazzo Venezia,  Palazzetto powstałe w czasach papieża Pawła II
Palazzo Venezia, klatka schodowa  pałacu, zmodernizowana w latach 1924-1930
Palazzo Venezia, posadzka pomieszczeń kardynała Cybo, Museo Nazionale Romano, Palazzo Venezia
Kościół San Marco i Palazzetto przed przeniesieniem
Palazzo Venezia od strony Piazza Venezia, balkon Mussoliniego
Palazzo Venezia, reprezentacyjna klatka schodowa Scala Nova, zmodernizowana w latach 1924-1930
Palazzo Venezia, klatka schodowa  pałacu
Palazzo Venezia, klatka schodowa
Palazzo Venezia, klatka schodowa  pałacu
Palazzo Venezia, jedna z sal muzealnych
Palazzetto papieża Pawła II, obecnie muzeum - Museo Nazionale Romano, Palazzo Venezia
Palazzetto Venezia, w tle kopuła kościoła Sant'Andrea della Valle
Palazzetto, widok współczesny
Palazzo Venezia, renesansowa loggia
Palazzo Venezia, loggia pałacowa
Palazzo Venezia, Sala dei Paramenti, fryz z czynami Herkulesa - prywatny apartament papieża Pawła II
Palazzo Venezia, Sala dei Paramenti, fryz z czynami Herkulesa
Palazzo Venezia, renesansowe kafle podłogowe w pomieszczeniach papieskich
Palazzo Venezia, płyty posadzkowe w apartamentach papieskich
Palazzo Venezia, Sala del Mappamondo dekorowana na zlecenie kardynała Lorenzo Cybo, koniec XV w.
Palazzo Venezia, Sala del Mappamondo, reprezentacyjna sala audiencyjna w czasach Mussoliniego
Palazzo Venezia, Sala del Mappamondo - strop z XX w.
Palazzo Venezia, Sala del Mappamondo, posadzka z czasów Mussoliniego - porwanie Europy
Palazzo Venezia, Sala del Concistoro
Palazzo Venezia, Sala del Concistoro, medaliony z nazwami zwycięskich bitew w trakcie I wojny światowej
Palazzo Venezia, Sala Regia - największa sala pałacu - liczy 430 m2  i 37 m długości
Palazzo venezia, Sala Regia, ukończona pod koniec XV w. przez kardynała Lorenzo Cybo

Ten imponujący budynek, przykład wczesnego renesansu, mocno jeszcze zakotwiczonego w warownej architekturze średniowiecza, na ogół kojarzy się z jedną postacią – Benito Mussolinim, który z jego balkonu wygłaszał kwieciste mowy i przyjmował owacje swego narodu. Z niego też proklamował „narodziny imperium” po zajęciu Etiopii i wypowiedział wojnę Francji i Anglii. Dzisiaj pałac, położony przy ruchliwej arterii, w głównej mierze zajmują pomieszczenia muzeum, ale kiedyś była to jedna z najznakomitszych rezydencji rzymskich – siedziba papieska.

      Palazzo Venezia, klatka schodowa pałacu,
      zmodernizowana w latach 1924-1930


Jego bryła jest surowa, ciężka i monumentalna, co dodatkowo podkreśla okalający ją krenelaż i pnąca się nad nim wieża. Elementy prawdziwie renesansowe znajdziemy na dziedzińcu pałacu, otwierającego się dwupiętrową loggią z kamiennymi arkadami, pilastrami i półkolumnami, nierozerwalnie związanymi z powrotem do rzymskich korzeni. Pałac powstał w drugiej połowie XV wieku i był symbolem nowego papiestwa wychodzącego z traumy niewoli awiniońskiej (1309–1377), która zepchnęła go do granic egzystencjalnego niebytu. Początkowo powstała tu w 1455 roku warowna rezydencja weneckiego kardynała tytularnego kościoła San Marco, Pietra Barbo, który po wstąpieniu w 1464 roku na tron papieski i przybraniu imienia Paweł II rozbudował pałac i tu, w samym sercu miasta, stworzył swoją rezydencję.  Prace nad nią powierzono architektowi Francesco del Borgo, który rozbudował istniejącą w tym miejscu skromną kardynalską siedzibę do formy imponującej rezydencji oraz włączył do niej również kościół San Marco. Do powstałego kompleksu należał też ogród znajdujący się wewnątrz dziedzińca (Palazzetto), połączony z główną siedzibą poprzez zbudowaną w międzyczasie wieżę.

Obszerne wnętrza, dekorowane tapiseriami i malowidłami, świadczyły o randze głowy Kościoła demonstrowanej ziemskim władcom i ambasadorom. Stąd papież mógł się też przyglądać lubianym przez siebie zabawom karnawałowym, jak i sławnym wyścigom, w których udział brali ludzie i zwierzęta, pędzący od startu przy pałacu papieskim przez via del Corso, aż do Piazza del Popolo, i kończący bieg ponownie przy papieskiej siedzibie.  Ciągnąca się aż do 1491 roku budowa i niewygody z tym związane, a także spisek na życie papieża spowodowały, że stracił on serce dla swej rezydencji i wyprowadził się do pałacu na Watykanie. W dalszym ciągu była to jednak alternatywna siedziba papieska, wykorzystywana głównie w celach reprezentacyjnych i ceremonialnych.

      Palazzo Venezia, Sala del Concistoro

Pałac znajdował się pod patronatem rezydujących tu kardynałów tytularnych kościoła San Marco, którzy nadal zdobili jego wnętrza sztukateriami i malowidłami. Przedostatnie lata świetności pałac przeżył za papieża Pawła III, który wykorzystywał go jako swoją letnią rezydencję, powiększając środkowe okna fasady i budując dwie kaplice.

W 1564 roku papież Pius IV, aby przypodobać się i politycznie zjednać sobie Wenecję, odstąpił pałac Republice Weneckiej i od tego czasu rezydował tu jej ambasador. Pod koniec XVIII wieku, gdy Wenecja znalazła się pod rządami austriackimi, gmach stał się własnością Habsburgów i ich przedstawiciela w Wiecznym Mieście. W latach 1910–1913 doszło do rewolucyjnej zmiany w wyglądzie pałacu. W związku z przebudową Piazza Venezia i wzniesieniem pomnika Wiktora Emanuela (Ołtarz Ojczyzny) dawny budynek Pawła II, czyli tzw. Palazzetto, rozebrano i przeniesiono na drugą stronę Piazza San Marco, w pobliże via delle Botteghe Oscure.

W okresie pierwszej wojny światowej włoski rząd zarekwirował budynek, przeznaczając go na muzeum narodowe. Dalsze jego losy były równie dramatyczne. Premier ówczesnego państwa włoskiego Benito Mussolini wykorzystywał go od 1929 roku jako siedzibę swojego rządu.  Z jego balkonu przez dwadzieścia jeden lat swoich rządów przemawiał do rzymian. Zaraz po wojnie z niego też dowódcy zjednoczonych wojsk alianckich spoglądali na uroczystą defiladę wojsk, które pokonały faszystowskie Włochy.

Dziś znajduje się tu biblioteka, Instytut Archeologii i Historii Sztuki, Dyrekcja Państwowych Muzeów Regionu Lacjum, ale przede wszystkim muzeum – Museo Nazionale Romano di Palazzo Venezia, na którego zbiory składają się gobeliny, rzeźby, obrazy oraz obiekty sztuki użytkowej.

Whoops, looks like something went wrong.