Obelisk Flaminio – wojenny łup; chluba miasta, cesarza i papieża

Jeden z lwów dekorujących bazę obelisku Flaminio, Giuseppe Valadier, Piazza del Popolo

Jeden z lwów dekorujących bazę obelisku Flaminio, Giuseppe Valadier, Piazza del Popolo

Na środku Piazza del Popolo znajduje się drugi co do wielkości obelisk rzymski. Widniejące na nim hieroglify opowiadają o faraonie Setim I i jego synu Ramzesie, panujących w XIII wieku p.n.e. Mierzący 24 metry wysokości monument znajdował się początkowo w Heliopolis, a w 10 roku p.n.e. został przywieziony do Rzymu jako swego rodzaju łup wojenny po dokonanym przez cesarza Oktawiana Augusta podboju Egiptu. Cenną zdobycz cesarz powierzył ludowi Rzymu, a umieszczone na obelisku łacińskie inskrypcje informują, że ofiarował go Słońcu, by zapewnić sobie w ten sposób jego łaskawość.

Jeden z lwów dekorujących bazę obelisku Flaminio, Giuseppe Valadier, Piazza del Popolo
Obelisk Flaminio, Piazza del Popolo, widok ze wzgórza Pincio
Obelisk Flaminio, Piazza del Popolo
Obelisk Flaminio, fragment, Piazza del Popolo
Obelisk Flaminio, Piazza del Popolo
Obelisk Flaminio, Piazza del Popolo, widok ze wzgórza Pincio

Na środku Piazza del Popolo znajduje się drugi co do wielkości obelisk rzymski. Widniejące na nim hieroglify opowiadają o faraonie Setim I i jego synu Ramzesie, panujących w XIII wieku p.n.e. Mierzący 24 metry wysokości monument znajdował się początkowo w Heliopolis, a w 10 roku p.n.e. został przywieziony do Rzymu jako swego rodzaju łup wojenny po dokonanym przez cesarza Oktawiana Augusta podboju Egiptu. Cenną zdobycz cesarz powierzył ludowi Rzymu, a umieszczone na obelisku łacińskie inskrypcje informują, że ofiarował go Słońcu, by zapewnić sobie w ten sposób jego łaskawość.

      Obelisk Flaminio, Piazza del Popolo

Obelisk stanął we wschodniej części spiny dawnego hipodromu (Circus Maximus). Powalony lub zniszczony w czasach późnego antyku, rozpadł się na kilka części. Z czasem przysypany ziemią, przeleżał tak aż do XV wieku, kiedy ponownie go odkryto. Ponieważ nie wiedziano, co z nim zrobić, popadł w zapomnienie aż do końca następnego stulecia, gdy wielki budowniczy, papież Sykstus V,nakazał go naprawić i na nowo ustawić jako główną ozdobę Piazza del Popolo (1589). Tę skomplikowaną z inżynierskiego punku widzenia pracę cesarz powierzył faworyzowanemu przez siebie architektowi Domenico Fontanie. Ten wykazał się już sprytem i wiedzą przy ustawianiu innego obelisku na placu św. Piotra (Piazza di San Pietro), co było pracą jeszcze bardziej złożoną. Inskrypcja i herb papieski widnieją pod krzyżem (trzy góry i gwiazda) i upamiętniają w ten sposób dzieło papieża z rodu Peretti.

Obelisk witał przyjezdnych przybywających do Rzymu od strony północnej (via Flaminia) i był symbolem sławetnej przeszłości miasta, którą wprzężono w chwałę Kościoła rzymskiego i jego ziemskiego przedstawiciela na ziemi – papieża. Istniejąca w tym miejscu od 1570 roku fontanna projektu Giacomo della Porty została przesunięta w kierunku via del Corso.

Dopiero w XIX wieku w ramach modernizacji i upiększania placu obelisk ozdobiono posągami lwów, z których pysków wydobywa się woda. Pracę tę powierzono znakomitemu architektowi tego czasu – Giuseppe Valadierowi. Wtedy też fontannę della Porty usunięto, a ostatecznie znalazła się ona na Piazza Nicosia.

Obelisk Flaminio to, po obelisku laterańskim, drugi tego typu obiekt, który Rzymianie przetransportowali z Egiptu. Jego nazwa wywodzi się wspomnianej już, prowadzącej do Rzymu starożytnej via Flaminia, która dała też nazwę bramie miejskiej Porta Flaminia, czyli dzisiejszej Porta del Popolo.