Tradycja mówi, że dziewczyna padła ofiarą prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana. Od tego czasu powstała na jej temat obszerna literatura hagiograficzna. O niezłomności i harcie ducha młodej chrześcijanki donosił sam biskup Mediolanu, późniejszy święty Ambroży, przytaczając historię dzielnej dwunastolatki, która po ucieczce z domu zapragnęła żyć w czystości i miłości do Chrystusa. Ale i on miał świadomość mitologizacji postaci, pisząc w jednym z traktatów:„Lecz cóż godnego możemy o niej powiedzieć? Przecież z samego jej imienia bije blask chwały...”. Agnes, czyli czysta (od greckiego słowa hagne), była być może tylko uosobieniem dziewictwa, które w tym czasie cieszyło się u chrześcijan wielkim szacunkiem. Legenda, która jej towarzyszy, opowiada o wysłaniu jej do domu uciech, poddaniu gwałtom, a następnie spaleniu. Cudownie wybawiona od wszelkich niegodziwości, wydawała się potwierdzać skuteczność wstawiennictwa bożego, jednakże ostatecznie zginęła od ciosu miecza zadanego jej w gardło. Jej vita ukazuje szeroki repertuar tortur i poniżeń, jakim poddana może zostać dziewica, i w oczywisty sposób unaocznia grozę męczeństwa. Przedstawia również prawdziwą chrześcijańską bohaterkę w czasach prześladowań, gdy wielu od wiary odstępowało, lękając się o swój dobytek i życie. W tym przypadku dziecko jeszcze staje się wzorem zachowania przykładnego i bezkompromisowego.

Legenda nie uwzględniła jednak, że prawo rzymskie chroniło nieletnich i dwunastoletnia dziewczynka nie mogła zostać skazana na ścięcie. Niemniej często dochodziło do gwałtów na młodocianych, a liberalne prawo rzymskie nie zajmowało się ludźmi dopuszczającymi się takich czynów; znowelizował je dopiero w IV wieku cesarz Konstantyn Wielki, wtedy też wprowadzono ciężką karę za gwałt na małoletnich dziewczętach.