Święta Agnieszka (Sant’Agnese) – ulubienica rzymian – dziewica niezłomna

Kościół Sant'Agnese in Agone, Piazza Navona

Kościół Sant'Agnese in Agone, Piazza Navona

O patronce dziewic i dzieci, której wezwanie noszą dwa znaczące rzymskie kościoły (Sant’Agnese fuori le mura, Sant’Agnese in Agone), nie wiemy prawie nic, prócz tego, że jej kult pojawił się nagle na początku IV wieku i szybko zaczął się cieszyć zainteresowaniem wśród rosnącej rzeszy chrześcijan.

 

Kościół Sant'Agnese in Agone, Piazza Navona
Św. Agnieszka, mozaika w absydzie kościoła Sant'Agnese fuori le mura
Absyda kościoła Sant'Agnese fuori le mura, św. Agnieszka między papieżem Honoriuszem I i Grzegorzem Wielkim
Rzeźba ukazująca św. Agnieszkę w płomieniach, nawa kościoła Sant'Agnese in Agone
Św. Agnieszka w płomieniach, rzeźba w nawie kościoła Sant'Agnese in Agone
Kościół Sant'Agnese fuori le mura, reliwiarz św. Agnieszki w krypcie pod ołtarzem
Posąg św. Agnieszki, podziemia kościoła Santa Cecilia, początek XX w.
Kościół Sant'Agnese fuori le mura, posąg św. Agnieszki w ołtarzu głównym
Kościół Sant'Agnese in Agone, wnętrze
Kościół Sant'Agnese fuori le mura, św. Agnieszka - posąg w typie ludowym w wejściu do krypty
Kościół Sant'Agnese fuori le mura, wnętrze
Kościół Santa Maria di Loreto, prezbiterium, św.-Cecylia - Giuliano-Finelli, św.-Agnieszka - Pompeo Ferrucci (po-lewej)
Święta Agnieszka,  Vinzenzo Felici, Panteon

O patronce dziewic i dzieci, której wezwanie noszą dwa znaczące rzymskie kościoły (Sant’Agnese fuori le mura, Sant’Agnese in Agone), nie wiemy prawie nic, prócz tego, że jej kult pojawił się nagle na początku IV wieku i szybko zaczął się cieszyć zainteresowaniem wśród rosnącej rzeszy chrześcijan.

 

Tradycja mówi, że dziewczyna padła ofiarą prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana. Od tego czasu powstała na jej temat obszerna literatura hagiograficzna. O niezłomności i harcie ducha młodej chrześcijanki donosił sam biskup Mediolanu, późniejszy święty Ambroży, przytaczając historię dzielnej dwunastolatki, która po ucieczce z domu zapragnęła żyć w czystości i miłości do Chrystusa. Ale i on miał świadomość mitologizacji postaci, pisząc w jednym z traktatów:„Lecz cóż godnego możemy o niej powiedzieć? Przecież z samego jej imienia bije blask chwały...”. Agnes, czyli czysta (od greckiego słowa hagne), była być może tylko uosobieniem dziewictwa, które w tym czasie cieszyło się u chrześcijan wielkim szacunkiem. Legenda, która jej towarzyszy, opowiada o wysłaniu jej do domu uciech, poddaniu gwałtom, a następnie spaleniu. Cudownie wybawiona od wszelkich niegodziwości, wydawała się potwierdzać skuteczność wstawiennictwa bożego, jednakże ostatecznie zginęła od ciosu miecza zadanego jej w gardło. Jej vita ukazuje szeroki repertuar tortur i poniżeń, jakim poddana może zostać dziewica, i w oczywisty sposób unaocznia grozę męczeństwa. Przedstawia również prawdziwą chrześcijańską bohaterkę w czasach prześladowań, gdy wielu od wiary odstępowało, lękając się o swój dobytek i życie. W tym przypadku dziecko jeszcze staje się wzorem zachowania przykładnego i bezkompromisowego.

Legenda nie uwzględniła jednak, że prawo rzymskie chroniło nieletnich i dwunastoletnia dziewczynka nie mogła zostać skazana na ścięcie. Niemniej często dochodziło do gwałtów na młodocianych, a liberalne prawo rzymskie nie zajmowało się ludźmi dopuszczającymi się takich czynów; znowelizował je dopiero w IV wieku cesarz Konstantyn Wielki, wtedy też wprowadzono ciężką karę za gwałt na małoletnich dziewczętach.

Whoops, looks like something went wrong.