Święta Petronela (Santa Petronilla) – dziewica i oblubienica Chrystusa

Św. Petronela, fragment obrazu Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei Capitolini - Pinacoteca

Św. Petronela, fragment obrazu Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei Capitolini - Pinacoteca

To bardzo ciekawa postać, gdyż w apokryficzny sposób uzupełnia nasze wiadomości na temat samego apostoła Rzymu – św. Piotra. Zgodnie z legendą Petronela była bowiem jego córką i wraz z nim przybyła do Rzymu. Według jednego z podań była sparaliżowana, a jej ojciec nie chciał jej uzdrowić, choć, jak wiemy, posiadał takie zdolności. Twierdził, że czyni tak dla zbawienia jej duszy, tak jakby choroba miała ją uchronić od grzechu.

Św. Petronela, fragment obrazu Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei Capitolini - Pinacoteca
Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei Capitolini - Pinacoteca
Św. Petronela, fragment obrazu Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei Capitolini - Pinacoteca

To bardzo ciekawa postać, gdyż w apokryficzny sposób uzupełnia nasze wiadomości na temat samego apostoła Rzymu – św. Piotra. Zgodnie z legendą Petronela była bowiem jego córką i wraz z nim przybyła do Rzymu. Według jednego z podań była sparaliżowana, a jej ojciec nie chciał jej uzdrowić, choć, jak wiemy, posiadał takie zdolności. Twierdził, że czyni tak dla zbawienia jej duszy, tak jakby choroba miała ją uchronić od grzechu.

      Pogrzeb św. Petroneli, Guercino, Musei
      Capitolini - Pinacoteca

Według innej wersji Piotr uzdrowił swą córkę, ale bardzo chronił jej cnotę. Petronela poprzysięgła czystość i tak stanowczo przy niej trwała, że gdy nadarzyła się sposobność do zamążpójścia, po trzech dniach namysłu przyjęła Eucharystię i przeniosła się do niebieskiej chwały. Według jeszcze innej wersji została zamknięta w wieży i trawiona miłością do pogańskiego księcia, którego nie mogła poślubić, zmarła. Dopiero w IV wieku nadano jej imię, którego brzmienie nawiązywało do imienia ojca. Jeszcze w V i VI wieku widzimy ją jako córkę apostoła, ale już w IX stuleciu jego ojcostwo nabiera wymiaru duchowego, a apokryfy przedstawiają go jako patrona czy orędownika podtrzymującego Petronelę w ślubach czystości. W kolejnych stuleciach powoli „odrywano” Petronelę od św. Piotra i utożsamiono ją z męczenniczką z przełomu III i IV wieku. Być może pamięć o niej by obumarła, gdyby nie piękny obraz Pogrzeb św. Petroneli, który na jej cześć namalował Guercino i który znalazł się w bazylice św. Piotra (San Pietro in Vaticano). Miejsce to nie zostało wybrane przypadkowo. Gdy bowiem grób kobiety o imieniu Petronela znaleziono w katakumbach Domicyli, jej szczątki przeniesiono w połowie VIII wieku do istniejącego podówczas mauzoleum św. Andrzeja, znajdującego się obok transeptu bazyliki watykańskiej. Jej relikwie w szczególny sposób upodobał sobie król Franków – Pepin Mały, który podczas swojej wizyty w Rzymie ufundował poświęconą Petroneli kaplicę. Rozumiał on doskonale, jak wykorzystać stosowną chwilę i translokację zwłok świętej. Stała się symbolem więzi Rzymu z władcą Franków, która od tej pory nabrała wręcz wymiaru rodzinnego: Piotr symbolizował Rzym, jego córka Petronela – państwo Franków (a w przyszłości Francję). Stąd wzięło się też do dziś istniejące przekonanie Francuzów, że ich Kościół jest pierwszą córą całego świętego Kościoła katolickiego. Po przebudowie bazyliki św. Piotra w XVI wieku relikwie świętej przeniesiono do prawego transeptu i tam też wystawiono wspomniany ołtarz. Sam obraz Guercina z czasem ulokowano w Muzeach Kapitolińskich (Musei Capitolini – Pinacoteca). Na miejscu znajduje się natomiast mozaika, będąca kopią obrazu, powstała w tym miejscu w 1730 roku.